Meksikada so'zlashadigan tillar
Meksiko juda biologik xilma-xildir, biologik (megadiverse deb hisoblanadi va dunyodagi biologik xilma-xillik bo'yicha dunyodagi birinchi beshta mamlakatlar qatoriga kiradi) va madaniy jihatdan. Ispan tili Meksikaning rasmiy tili bo'lib, aholisining 60 foizdan ortig'i mestizo, ya'ni mahalliy va evropalik merosning aralashuvidir, ammo mahalliy guruhlar aholining katta qismini tashkil qiladi va bu guruhlarning aksariyati o'z an'analarini va ularning tillari.
Meksika tillari
Meksika hukumati bugungi kunda hali ham tilga olingan 62 ta mahalliy tilni tan oladi, biroq ko'plab tilshunoslar aslida 100 dan ortiq bo'lganligini ta'kidlamoqda. Bu nosozlik ushbu tillarning aksariyatida ba'zan turli tillar deb hisoblangan bir nechta varianlarga ega bo'lishiga bog'liq. Quyidagi jadval Meksikada tilning nomi bilan yozilgan turli tillarni ko'rsatadi, chunki u parentezda paydo bo'lgan tillarning spikerlari va spikerlar soni deb ataladi.
Eng ko'p odamlarning gapiradigan mahalliy tili Naxotl bo'lib, ikki yarim milliondan ortiq ma'ruzachilar. Náhuatl - Meksikaning markaziy qismida yashaydigan, ba'zan "Aztek" deb ataladigan Mexika (taniqli mehhekka ) odamlar tomonidan tildir. Ikkinchi eng ko'p gapiradigan mahalliy til Maya bo'lib , taxminan bir yarim million gapiruvchi. Maya, Chiapas va Yucatan yarim orolida yashaydi .
Meksika mahalliy tillari va ma'ruzachilar soni
Náhuatl | 2,563,000 |
Maya | 1.490.000 |
Zapoteko (Diidzaj) | 785,000 |
Mixteco (puu savi) | 764,000 |
Otomí (ñahñu) | 566,000 |
Tzeltal (kop) | 547,000 |
Tzotzil yoki (batzil kop) | 514000 |
Totonaka (tachihuiin) | 410 000 |
Mazateco (ha shuta enima) | 339,000 |
Xol | 274,000 |
Mazahua (jñatio) | 254,000 |
Huasteco (tavsif) | 247,000 |
Chinanteco (tsa jujmi) | 224,000 |
Purépecha (tarasco) | 204,000 |
Mixe (ayuk) | 188,000 |
Tlapaneco (mepha) | 146,000 |
Tarahumara (raramuri) | 122,000 |
Zoque (o'de püt) | 88,000 |
Mayo (yoreme) | 78,000 |
Tojolabal (tojolwinik otik) | 74,000 |
Chontal de Tabasco (yokot'an) | 72,000 |
Popoluca | 69,000 |
Chatino (chañña) | 66,000 |
Amuzgo (tzañcue) | 63,000 |
Huichol (wirrárica) | 55,000 |
Tepehuán (o'dam) | 44,000 |
Triqui (driki) | 36,000 |
Popoloka | 28,000 |
Cora (naayeri) | 27,000 |
Kanjobal | (27,000) |
Yaqui (yoreme) | 25,000 |
Cuicateco (nduudu yu) | 24,000 |
Mame (qyool) | 24,000 |
Huave (mero ikooc) | 23,000 |
Tepehua (hamasipini) | 17,000 |
Pam (xigü) | 14,000 |
Chontal de Oaxaca (slijuala xanuk) | 13,000 |
Chuj | 3,900 |
Chichimeca jonaz (uza) | 3,100 |
Guarij (varojío) | 3000 kishi |
Matlatzinca (botuncha) | 1.800 |
Kekchi | 1,700 |
Chocholteca (chocho) | 1,600 |
Pima (otam) | 1,600 |
Jacalteco (abxubal) | 1300 |
Oculilteco (tlahuica) | 1,100 |
Serial (konkaak) | 910 |
Quiché | 640 |
Ixcateco | 620 |
Cakchiquel | 610 |
Kikapu (kikapoa) | 580 |
Motozintleco (mocho) | 500 |
Paipai (akva'ala) | 410 |
Kumiai (kamia) | 360 |
Ixil | 310 |
Pápago (tono ooh'tam) | 270 |
Cucapá | 260 |
Cochimí | 240 |
Lacandón (xach t'an) | 130 |
Kiliwa (k'olew) | 80 |
Aguacateco | 60 |
Teco | 50 |
CDI ma'lumotlari, Comisión Nacional pul el Desarrollo de los Pueblos Indígenas